KAVRAMLAR:
> (büyüktür), ≥ (büyüktür veya eşittir), < (küçüktür), ≤ (küçüktür veya eşittir) sembolleri ile yazılan matematiksel ifadelere eşitsizlik denir.
a,b ∈ R ve a ≠ 0 olmak üzere;
ax + b > 0
ax + b ≥ 0
ax + b < 0
ax + b ≤ 0
şeklindeki eşitsizliklere x değişkenine bağlı birinci dereceden bir bilinmeyenli eşitsizlikler denir.
00:21
Eşitsizliklerin Özellikleri:
00:22
1. Eşitsizliğin her iki tarafına aynı sayıyı eklememiz
veya her iki tarafından aynı
sayıyı çıkarmamız gerekebilir,
bu durumda eşitsizlik
bozulmaz yani eşitsizliğin yönü değişmez.
00:28
2. Eşitsizliğin her iki tarafını aynı sayı ile çarpmamız
veya her iki tarafını aynı sayıya bölmemiz gerekebilir.
00:33
00:34
Sayı Doğrusunda Gösterme
00:40
Verilen bir eşitsizliğin çözüm kümesini gerçek sayılarda aralık kavramı
konusunda anlatıldığı şekilde sayı doğrusunda gösterilir.
00:47
ÖRNEK: 10 ≤ x ≤ 15 ve 12 ≤ y < 20 ise x + y ‘nin değer aralığını bulalım.
10 ≤ x ≤ 15 (Aralığa alt ve üst sınır dahil.)
12 ≤ y < 20 (Aralığa alt sınır dahil üst sınır dahil değil.)
Alt sınırlar iki eşitsizlikte de dahil olduğu için yeni eşitsizlikte alt sınırlar dahil edilir.
22 ≤ x+y < 35
x+y’nin değer aralığı [22,35) olarak bulunur.
00:54
ÖRNEK: 3x − 3 = x + 5 denklemini çözelim.
Bilinmeyenleri eşitliğin bir tarafına, diğer
sayıları diğer tarafa toplarız.
3x − x = 5 + 3 (−3 sağa +3 olarak geçer, x sola −x olarak geçer.)
2x = 8 (x’in başındaki 2 katsayısını karşıya bölü olarak geçer.)
x = 82
x = 4
00:60
ÇÖZÜM KÜMESİ – KATSAYI İLİŞKİSİ
01:07
1) Denklemin Tek Çözümü (Kökü) Olması
ax + b = 0 denkleminde a ≠
0 ise denklemi sağlayan yalnız bir x değeri vardır ve bu değer −ba
dır.
a ≠
0 ise Ç = {−ba
}
2) Denklemin Çözümü (Kökü) Olmaması
ax + b = 0 denkleminde a = 0 ve b ≠
0 ise denklemi sağlayan x değeri yoktur
ve çözüm kümesi boş kümedir.
a = 0 ve b ≠
0 ise Ç = ∅
01:29
ÖRNEK: 2x − 3 = 2.(x + 1) denklemini çözelim.
2x − 3 = 2x + 2
2x − 2x = 2 + 3
0 = 5
Denklemde x yerine hangi gerçek sayı verilirse
verilsin eşitlik sağlanmaz. Ç = ∅
01:35
3) Denklemin Sonsuz Çözümü (Kökü) Olması
ax + b = 0 denkleminde a = 0 ve b = 0 ise tüm gerçek sayılar
denklemi sağlar ve çözüm kümesi gerçek
sayılar kümesidir.
a = 0 ve b = 0 ise Ç = R
01:40
ÖRNEK: 3.(x − 2) = −6 + 3x denklemini çözelim.
3x − 6 = −6 + 3x
3x − 3x = −6 + 6
0 = 0
Denklemde x yerine hangi gerçek sayı
verilirse verilsin eşitlik sağlanır. Ç = R